De ‘mens’ achter de verwarde persoon
10 november 2023
Eva, verpleegkundig centralist
Wie kent ze niet: de welbekende krantenkoppen die dagelijks voorbij komen. ‘Verward persoon zorgt voor overlast in de wijk’, ‘Verward persoon gooit hele huisraad op straat’ en ‘Politie overmeestert verward persoon die zwaaide met een hakbijl’. In deze column staat het werken met verwarde personen centraal. Dit was tenslotte zo’n 10 jaar mijn baan! Geen feiten, cijfers of andere zaken, maar puur over de “verwarde persoon” als mens. Want mens zijn we tenslotte allemaal, toch?
Bij een verward persoon spreekt men over de Psychiatrie. Een psychiatrisch patiënt is iemand die een psychiatrische aandoening heeft, zoals bijvoorbeeld schizofrenie, persoonlijkheidsstoornissen, ADHD of PTSS. In de artikelen die we voorbij zien komen, gaat het voornamelijk over personen die ‘psychotische kenmerken’ ervaren. Denk hierbij aan wanen, hallucinaties, verwardheid en ander gedrag, het verschilt per persoon.
Verstoorde waarneming van de realiteit
Je brein neemt als het ware een loopje met je en zorgt voor een verstoorde waarneming. Iets wat je zelf waarneemt met je zintuigen is niet de realiteit, maar voor jou voelt dit wel zo. Het is niet alleen het horen van stemmen, zoals veel mensen denken. Je kunt ook andere dingen zien, ruiken, proeven en voelen en dat kan heel beangstigend zijn. Dit zorgt ervoor dat deze personen zich anders gaan gedragen en niet meer reageren zoals ze normaal zouden doen. Er is sprake van angst en wantrouwen richting de omgeving. Dit betekent dat je iemand met verward gedrag anders moet benaderen dan je zelf normaal zou doen. Of juist niet? Want het blijven mensen met dezelfde emoties die we allemaal kennen, alleen heeft het een andere oorzaak.
Iedereen verdient een op-maat aanpak
Als Verpleegkundig Centralist komen er dagelijks enorm veel meldingen binnen over verwarde personen. Eén van de belangrijkste dingen om te onthouden is dat geen enkel persoon hetzelfde is. Er is dus niet één manier om iemand te woord te staan. Ik kan je geen A4’tje geven met de juiste instructies of wat je precies moet zeggen, want dat is er simpelweg niet. Belangrijk is vooral om jezelf te verplaatsen in een ander en om na te gaan wat iemand zijn hulpvraag is. Want achter ieder verward persoon zit een mens die een probleem ervaart. Wat ervaart diegene voor klachten? Ga niet in op de ‘onrealistische gedachten’, maar op de oprechte emoties die hieruit voortkomen. ‘Ik hoor aan u dat dit u heel angstig maakt, klopt dat?’. Het zal je verbazen hoeveel een luisterend oor soms al kan doen, want als mens willen we ons allemaal gehoord voelen. Al zijn het de meest onsamenhangende verhalen, dan is het juist de uitdaging om gewoon even te luisteren en vervolgens hierin door te vragen. Natuurlijk weet ik dat het allemaal niet zo makkelijk is zoals ik het nu beschrijf, maar ik probeer vooral te benadrukken om niet naar de “ verwarde persoon” te kijken, maar naar de persoon erachter.
Een stigma op psychische problemen
Ieder persoon kampt in zijn leven met psychische problemen. Denk hierbij aan een burn-out, depressie, verslaving, traumatische ervaringen etc. Men durft vaak niet openlijk te spreken over mentale problemen omdat hier een stigma aan hangt. Je krijgt een stempel die je altijd met je meedraagt. Ik ben blij dat ik mijn kennis en ervaring vanuit de psychiatrie kan meenemen en hoop dit aan anderen mee te kunnen geven. Ik moest wel wennen dat ik zelf geen zorg meer kon bieden door middel van gesprekken waar ik vroeger uitgebreid de tijd voor kon nemen. Nu moet ik kijken of iemand op dat moment een ambulance nodig heeft of dat ik iemand kan doorverwijzen naar bijvoorbeeld de huisarts, GGZ zorg of de crisisdienst. Maar voor mij blijft deze baan daarom een mooie combinatie van psychiatrie en somatiek.
In mijn volgende column ga dieper in op de verschillende telefoontjes die je als Verpleegkundig Centralist kunt krijgen en wat dit met mij als persoon doet. Want ik wist dat er veel bijzondere meldingen binnen kwamen, maar ook hier is geen enkele melding/melder hetzelfde.
